بررسی و نقد مداخلات انجام یافته در بافت های تاریخی با نگاه ویژه به شهر تبریز

توجه به بافت های تاریخی و پدیده ساختار های جدید در آن یکی از مسائل مهمی است که طی دهه های اخیر توجه کارشناسان معماری، شهر سازی و مرمت شهری را به خود معطوف کرده است. جریان ها و گرایش-های موجود در این زمینه را می توان در دو گروه دسته بندی کرد. 1- رویکرد مبتنی بر توسعه: این گروه با اشاره به بافت هایی که امروزه خالی از سکنه شده اند عنوان می کند که حاصل اقدامات حفاظتی، کاهش کیفیت زندگی بافت های تاریخی است. در این رویکرد حفاظت را به مثابه گذشته گرایی و باز آفرینی را به معنای توسعه و پیشرفت تلقی می کند. 2- رویکرد مبتنی بر حفاظت: گروه دوم توسعه را به معنای تجدد گرایی تفسیر کرده، آن را باعث بروز مشکلات و مسائل شهر های امروزی معرفی می نماید. رویکرد پیشنهادی پژوهش، اتکا به الگوی تعاملی حفاظت و توسعه می باشد. این نوشتار تلاشی است در جهت بازشناسی الگو های مداخله و همچنین کاربرد معماری معاصر در بافت های تاریخی ایران. این تحقیق با نگاهی تحلیلی به روند مداخله و طراحی در بافت های تاریخی شهر های اصفهان، تهران و علی الخصوص تبریز می کوشد بر طبق ادبیات موضوع و ظرفیت های حقوقی موجود، چارچوبی را ترسیم نماید و به کمک نظریه های ارائه شده میزان درستی اقدامات و مداخلات معاصر در بافت های تاریخی را به آزمون گذارد. بنابراین اهم اهداف تحقیق به-صورت های زیر مورد توجه قرار می گیرد.1- معرفی و بررسی برخی الگوها و استراتژی های برخورد با بافت-های تاریخی در شهرها و فرهنگ های مختلف. 2- نقد بررسی برخی نمونه های موردی شاخص موجود در جهان و ایران. 3- ارائه الگویی از موضوع و طراحی در بافت قدیم در کشورمان. و اینکه آیا معماری امروز توانسته است با تمام کش و قوس های خیال پردازانه خود ارج در خور ستایش یادگار های کهن را در همسایگی آنان به جا آورد؟ روش تحقیق نیز به صورت توصیفی، تحلیلی و تطبیقی بر اقدامات انجام یافته در بافت های تاریخی می-باشد و ابزار تحقیق کتابخانه ای و میدانی بر پایه مشاهدات و همچنین جویا شدن نظریات متولیان، صاحب نظران و ساکنین این بافت های تاریخی می باشد. در ادامه پس از تجزیه و تحلیل نمونه های موردی خارجی و داخلی و نتایج بدست آمده از آنها الگویی متکی بر سه شرط برای طراحی در بافت های تاریخی پیشنهاد می کند. 1- احترام به گذشته: هر طرح جدید لازم است با احترام به ارزش ها و به نیاز های عملکردی مورد نظر طراحی شود. 2- ظرف زندگی معاصر: هر اثر جدید لازم است علاوه بر پاسخ گویی به نیاز های عملکردی مورد نظر، زیست-پذیری بافت را نیز ارتقا بخشد. 3- میراثی برای آینده: معماری معاصر سهم دوران حاضر در تکمیل میراث فرهنگی شهرهای تاریخی ایران است.